Özel Okul Öğretmenlerinin Kıdem ve İhbar Tazminatı Hakkı
> Özel okul öğretmenlerinin kıdem tazminatı hakkı var mıdır?
Özel eğitim kurumlarında belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışan öğretmenler 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’na tabidir. Özel okul öğretmenlerinin kıdem tazminatı hakkı konusuna geçmeden önce belirli süreli iş sözleşmesinin tanımını vermekte fayda vardır. İş Kanunu uyarınca belirli süreli iş sözleşmesi; belirli süreli işler için işçi ile işveren arasında yapılan sözleşme veya belli bir işin tamamlanması veya belli bir olgunun ortaya çıkarılması gibi objektif koşullara bağlı olarak işçi ile işveren arasında akdedilen sözleşmelerdir. Belirli süreli iş sözleşmeleri yazılı ve en az bir yıl süreli olarak akdedilmek zorundadır.
5580 sayılı kanun uyarınca belirli süreli iş sözleşmesi akdeden ve kıdem tazminatına hak kazanan kişiler; özel öğretim kurumlarında çalışan yönetici, usta öğretici, öğretmen ve uzman öğreticilerdir. Bu kişiler ile özel öğretim kurumlarının kurucusu veya kurucu temsilcisi arasında akdedilen sözleşmeler 5580 sayılı kanuna tabidirler ve bu kapsamda özel okul öğretmenlerinin kıdem tazminatı hakkı tartışılabilir.
Kıdem tazminatına hak kazanma konusunda belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışan öğretmenlerin durumu İş Kanununda açıkça ve ayrıca belirlenmemiştir. Bu nedenle Yargıtay Kararları ile belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışan öğretmenlerin kıdem tazminatı kazanması konusu şekillenmiştir. Yerleşik Yargıtay kararları göstermektedir ki belirli süreli iş sözleşmesi her yıl yenilenen bir öğretmenin hiçbir haklı neden göstermeksizin sözleşmesinin yenilenmemesi halinde öğretmen, kıdem tazminatına hak kazanacaktır. Yani işverenin belirli süreli iş sözleşmesini yenilememekte haklı bir nedeni olmak zorundadır. Hiçbir haklı neden bulunmaksın belirli süreli iş sözleşmesi feshedilmesi veya yenilenmemesi halinde özel okul öğretmenleri kıdem tazminatı hakkı kazanır. Bu karar verilmeden önce belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışan özel okul öğretmenlerinin kıdem tazminatı hakkı kazanıp kazanmayacağı konusunda ciddi tartışmalar yaşanmıştır. Burada önemli olan işverenin belirli süreli iş sözleşmesini yenilememesinin nedeninin ne olduğudur. İşverenin belirli süreli iş sözleşmesini yenilememesinde haklı bir nedeni bulunmaması halinde özel okul öğretmenlerinin kıdem tazminatı hakkı kazanacağı Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı ile tespit edilmiş ve bu konuda tartışmalar sona ermiştir.
İşveren tarafından özel okul öğretmenlerinin kıdem tazminatı hakkı olmadığı, zira sözleşmenin belirli süreli akdedildiği, örneğin 2010 yılında akdedilen sözleşmenin her yıl yenilenerek yeni bir yıllık sözleşme yapıldığı ihtimalinde sözleşme süresinin 31.12.2015 tarihinde sona erdiğinden bahisle belirli süreli iş sözleşmesinin feshedildiği iddia edildiğinde özel okulda çalışan öğretmenin kıdem tazminatı hakkı var mıdır? Yukarıda da detaylı olarak açıklandığı üzere işveren tarafından haklı bir sebep sunulmaksızın özel okul öğretmenlerinin iş sözleşmesi feshedildiğinde özel okul öğretmenlerinin kıdem tazminatı hakkı doğacaktır. İşveren tarafından iş sözleşmesinin yenilenmemesinde haklı ve makul bir gerekçe sunulması halinde özel okul öğretmenleri kıdem tazminatına hak kazanamayacaktır. Yine işveren tarafından belirli süreli iş sözleşmesi yenilenmek istiyor ancak özel okul öğretmeni belirli süreli iş sözleşmesini haklı bir neden olmaksızın yenilemiyor ise özel okul öğretmenlerinin kıdem tazminatı hakkı kazandığından söz edilemeyecektir.
> Özel okul öğretmenlerinin ihbar tazminatı hakkı var mıdır?
Özel öğretim kurumunda çalışan özel okul öğretmenleri bir yıl belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışmakta ve her yıl belirli süreli iş sözleşmesi bir yıl daha yenilenmektedir. İş Kanunu uyarınca belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçilerin her yıl belirli süreli iş sözleşmesi işveren tarafından yenilenmesi halinde belirli süreli iş sözleşmesi belirsiz süreli iş sözleşmesine dönüşecek ve işçi belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışıyormuş gibi işçilik alacaklarına kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanacaktır. Ancak özel okul öğretmenleri konusunda ayrı bir düzenleme bulunmaktadır.
Özel okul öğretmenleri ile yapılan belirli süreli iş sözleşmeleri her yıl yenilense dahi belirli süreli iş sözleşmesi niteliğini korur ve bu sözleşmeler belirsiz süreli iş sözleşmesine dönüşmez. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında her yıl yenilenen özel okul öğretmenlerinin belirli süreli iş sözleşmelerinin belirsiz süreli iş sözleşmesine dönüşmeyeceği bu nedenle de özel okul öğretmenlerinin ihbar tazminatı hakkı bulunmadığına karar verilmiştir. Zira İş Kanunu’nun 17. Maddesi uyarınca ihbar tazminatına karar verilmesi için belirsiz süreli iş sözleşmesinin bulunması gerekmektedir. Belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışan özel okul öğretmenlerinin sözleşmenin sonunda işveren tarafından sözleşmenin süresi sona erdiğinden bahisle sözleşmenin feshedilmesi halinde kıdem tazminatı gündeme gelecek ancak ihbar tazminatı kazanılmayacaktır.
Özel Okul Öğretmenlerinin Kıdem ve İhbar Tazminatı Hakkı
Ayrıntılı bilgi ve randevu için tıklayın.